'Wij komen echt op voor de mantelzorger'
Steunpunt Mantelzorg staat klaar voor mantelzorgers.
Zorgen voor een naaste doet u vaak met veel liefde. Als u langdurig zorgt voor iemand in uw nabije omgeving, bent u misschien wel mantelzorger. Chantal Timmermans werkt bij Steunpunt Mantelzorg. Zij zet zich in om mantelzorgers te informeren, adviseren en begeleiden.
Mantelzorgers zijn mensen die zorgen voor een naaste. Vaak voor een partner, een opa of oma, maar het kan ook een buurvrouw zijn. Het zorgen kan bestaan uit boodschappen doen of het uitvoeren kleine klusjes. “Je ziet vaak dat hoe meer ondersteuning iemand nodig heeft, hoe meer hulp je gaat bieden. Veel mensen rollen automatisch in de rol van mantelzorger”, legt Chantal uit.
Verschillende vormen van hulp
Steunpunt Mantelzorg ondersteunt mantelzorgers. Ook zet het bekwame en betrokken vrijwilligers in om de mantelzorger tijdelijk te ontlasten of ter ondersteuning van een hulpvrager die een tekort aan mantelzorg ondervindt. Chantal begon als stagiaire bij steunpunt Mantelzorg. Inmiddels werkt ze een jaar in vaste dienst en binnenkort gaat ze zich inzetten in de omgeving Nuth. “Ik vind het geweldig om te zien hoe we mensen in één of twee gesprekken soms al enorm kunnen helpen.”
Hoe die hulp eruitziet verschilt. Het kan gaan om kijken waar de juiste ondersteuning gevonden kan worden. Maar ook om 1 op 1-begeleiding; er kunnen gesprekken worden gevoerd zodat de mantelzorger zijn hart kan luchten. Chantal: “Dan komen we bij mensen thuis en horen we het verhaal aan. We kunnen dan ook meteen kijken wat er nodig is. Is er meer informatie nodig over het ziektebeeld dat iemand heeft? Bij dementie bijvoorbeeld zie je dat het karakter van de patiënt kan veranderen. Hoe ga je daar als partner mee om? Dat heeft heel veel impact op de relatie van iemand. Dan kijken we mee en dan proberen we te ondersteunen.”
Op bezoek
Een eerste gesprek is volgens Chantal erg belangrijk. Vaak geeft een mantelzorger wel aan dat er ondersteuning nodig is, maar weet dan niet precies wat er nodig is. “Dan gaan we op huisbezoek om te kijken welke ondersteuning er geboden kan worden. Is er professionele hulp nodig? Of huishoudelijke hulp via de Wmo? Wat kan de mantelzorger zelf en waar kunnen wij ondersteunen?” Chantal merkt dat het voor sommige mantelzorgers genoeg is als er uitgelegd wordt waar ze welke ondersteuning krijgen. Anderen hebben behoefte aan meer begeleiding. “Ook zijn er mantelzorgers die het mooier doen voorkomen, maar eigenlijk heel erg overbelast zijn. Dan kunnen we aansluiten bij een keukentafelgesprek en de rol van de mantelzorger belichten. Dan maken we bijvoorbeeld duidelijk dat het echt belangrijk is dat er huishoudelijke hulp komt. Wij komen echt op voor de mantelzorger.”
Een casus die Chantal altijd zal bijblijven, was toen ze een hulpvraag kreeg van een mevrouw die zorgde voor haar zus. “Het werd haar allemaal te veel, ze wist niet meer hoe ze alles moest doen. Ze ging iedere dag naar haar zus om te koken, boodschappen te halen en te wassen. Ik ben ernaartoe gegaan en in twee huisbezoeken heb ik samen met haar kunnen regelen dat de thuiszorg werd uitgebreid. Daardoor werd ze in veel taken ontlast. Mevrouw kon toen weer gewoon bij haar zus op bezoek voor een kopje koffie. Ze bedankte me daarna en zei: ‘Ik heb ook eindelijk weer eens tijd om zelf dingen te ondernemen. Met een simpele oplossing hebben we een grote verandering in het leven van die mevrouw kunnen maken.”
Alle leeftijdscategorieën
Veel mensen denken bij mantelzorgers aan mensen die ouderen ondersteunen. Volgens Chantal is dat niet helemaal onterecht, omdat ouderen vaak eerder hulpbehoevend zijn. De grootste categorie mantelzorgers is rond de 45 jaar. Dat is de leeftijd waarop ouders vaak wat meer hulp nodig hebben. Dikwijls zijn mantelzorgers dan mensen met een baan, opgroeiende kinderen en die krijgen daar dan mantelzorg bij. “Dat zijn veel ballen om in de lucht te houden. Dan is het fijn om met ons te kijken welke hulp nodig is om die ballen ook daadwerkelijk in de lucht te houden. Dat kan ook alleen al af en toe een gesprek zijn om te kunnen ventileren.”
Naast mantelzorg voor ouderen, zijn er ook mensen die zich inzetten als mantelzorger voor kinderen. Naast ouders, kunnen dit ook broers of zussen zijn. “Als er in een gezin een kind is met een beperking, gaat daar vaak veel aandacht naar uit. Je ziet dat broertjes of zusjes daar dan ook rekening mee moeten houden”, legt Chantal uit. “Je ziet vaak dat kinderen zeggen: ‘ik moet nu naar huis, want ik moet papa en mama helpen.’”
Om al die mantelzorgers goed te kunnen ondersteunen, hebben enkele collega’s van Chantal zich gespecialiseerd in een bepaalde groep. Zo is er een consulent voor de groep mantelzorgers tot 24 jaar. Een collega richt zich op de werkende mantelzorgers. Ook is er een persoon die zich richt op mantelzorgers die te maken hebben met ggz-problematiek. Chantal: “Zij weet er veel van. Ze kan niet alleen tips geven over de omgang met iemand, maar ook informatie over de specifieke ziekte. Ze weet welke wegen je kunt bewandelen binnen de ggz.”
Informele en formele zorg
Steunpunt mantelzorg is er ook voor de mantelzorger als mantelzorgtaken deels uit handen moeten worden geven. Dit kan zijn als iemand wordt opgenomen, maar ook als de zorg thuis wordt uitgebreid. Bij Steunpunt Mantelzorg weten ze dat het voor een mantelzorger moeilijk kan zijn om de zorg over te dragen. Een mantelzorger is vaak iemand van de familie, iemand die de naaste heel goed kent en weet wat deze wil en fijn vindt. Een professional voert zijn taken op zijn eigen manier uit. Die kan afwijken van de werkwijze van de mantelzorgers. Chantal benadrukt dat communicatie dan het allerbelangrijkste is. “Als die stroef verloopt, kunnen we ook daarbij ondersteunen. Dan kunnen we kijken waarom het niet zo goed loopt. Soms is even met zijn allen om de tafel zitten al genoeg. Wij kunnen dan zeggen: de mantelzorger zit dit dwars, hoe kunnen we dat oplossen? Op veel plekken gaat de samenwerking tussen informele en formele zorg vanzelf goed, maar lang niet overal.”
Welke ondersteuning een mantelzorger ook nodig heeft, het steunpunt staat altijd klaar om te luisteren. Mensen kunnen zich inschrijven via de website, maar ook bellen is mogelijk. Chantal: “Wees niet bang om hulp te vragen. Niemand zal een oordeel vellen als je mantelzorger bent en hulp nodig hebt. Dat is menselijk. Het is heel vrijblijvend en het is gratis. Wij kunnen kijken waar we kunnen ondersteunen. Wij zullen nooit iemand ergens toe verplichten. Wij kunnen gewoon een keer binnenkomen, de situatie aanhoren en kijken we iets kunnen doen.